Ben (Nevüs) Takibi

Benim Benim Normal mi? – Cevap Her Zaman Aynı Değil

Benler (nevüsler), ciltteki melanosit adı verilen renk hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Çoğu zararsızdır; ancak bazıları zamanla melanom adı verilen cilt kanserine dönüşme riski taşır. Bu nedenle düzenli ben takibi, erken tanının en kritik adımıdır. Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, “Bir benin rengi, şekli veya büyüklüğü değişiyorsa bu, cilt bize bir sinyal gönderiyor demektir” diyerek düzenli dermatolojik kontrolün önemini vurgulamaktadır.

Her Ben Masum Değildir

Benler yaşam boyu değişim gösterebilir. Bazıları doğuştan vardır, bazıları ise güneş ışığı, hormonlar veya yaşla birlikte sonradan ortaya çıkar. Ancak şu değişiklikler varsa dikkat:

• Renk tonunda koyulaşma veya açılma
• Sınırlarının düzensizleşmesi
• Çapının büyümesi
• Üzerinde kabuklanma, kanama veya yara oluşması
• Kaşıntı, ağrı veya hassasiyet

Bu değişiklikler, melanom riskini gösterebilir ve acil dermatolojik değerlendirme gerektirir.

Güneş, Genetik ve Hormonal Etkiler

Benlerin şekillenmesinde hem genetik faktörler hem de çevresel etkenler rol oynar. Verilere göre, özellikle açık tenli bireylerde ve güneşe fazla maruz kalanlarda cilt kanseri riski daha yüksektir. Yıllık dermatoskopik ben takibi, özellikle çok sayıda beni olan kişilerde erken teşhis için önerilir. Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, güneş koruyucu kullanmanın sadece estetik değil, hayati bir önlem olduğunu hatırlatmaktadır.

“Benimi Aldırmalı mıyım?” – Kararı Dermatolog Vermeli

Halk arasında “beni aldırmak kansere yol açar” inanışı yaygındır, ancak bu tamamen yanlıştır. Riskli veya şüpheli benlerin cerrahi olarak çıkarılması, aksine erken tanı ve tedavi açısından hayat kurtarıcıdır. Dermatoskopiyle incelenen ve risk taşıdığı belirlenen benler şu yöntemlerle çıkarılabilir:

• Cerrahi eksizyon: Tamamen alınarak patolojik incelemeye gönderilmesi
• Lazer veya radyofrekans: Estetik amaçlı alım

Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, ben alımında önceliğin “estetik kaygı değil, tıbbi gereklilik” olduğunu vurgular.

Dijital Dermatoskopi: Ben Takibinde Yeni Dönem

Gelişen teknolojilerle birlikte benlerin takibi artık çıplak gözle değil, dijital dermatoskopi cihazlarıyla yapılmaktadır. Bu yöntemle:

• Her benin fotoğrafı yüksek çözünürlükte kaydedilir.
• Renk, boyut ve kenar değişiklikleri zaman içinde karşılaştırılır.
• En küçük değişiklikler bile milimetrik olarak analiz edilir.

Bu sayede olası riskli benler erken dönemde tespit edilir ve gereksiz cerrahi işlemlerden kaçınılır. Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, klinik pratiğinde dermatoskopik takip sistemleriyle ben değişimlerini yıllık olarak izleyerek, melanomun erken evrede saptanmasını sağlamaktadır.

Kimler Düzenli Ben Takibi Yaptırmalı?

• 50’den fazla beni olan kişiler
• Açık tenli ve çilli bireyler
• Ailesinde cilt kanseri öyküsü bulunanlar
• Sık güneşlenen veya solaryum kullananlar
• Gebelik gibi hormonal değişim döneminde yeni benleri çıkanlar

Ben Takibinde Dikkat Edilmesi Gereken 5 Altın Kural

• Kendi cildinizi tanıyın. Aynada ayda bir tüm benlerinizi kontrol edin.
• “ABCDE kuralını” hatırlayın:
  • A: Asimetri
  • B: Border (Sınır düzensizliği)
  • C: Color (Renk farklılığı)
  • D: Diameter (5 mm’den büyük)
  • E: Evolution (Değişim)
• Her yıl dermatoskopik muayene yaptırın.
• Güneşten korunun. SPF 50 koruyucu kullanın.
• Yeni çıkan veya hızla değişen benleri ihmal etmeyin.

Genel Değerlendirme

Benlerimizin çoğu zararsızdır, ancak bazıları ciddi sağlık riskleri taşıyabilir. Düzenli kontrol, erken tanı ve doğru tedavi ile cilt kanserinin önlenmesi mümkündür. Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, ben takibini yalnızca estetik değil, koruyucu dermatoloji yaklaşımının temel bir parçası olarak ele almakta ve her hastasına kişisel risk profiline göre takip planı oluşturmaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Benler neden oluşur?

Genetik yatkınlık, güneş ışığı ve hormonal değişiklikler ben oluşumunu etkiler.

Ben aldırmak zararlı mı?

Hayır. Aksine, riskli benlerin alınması erken teşhis için gereklidir.

Benimde değişiklik olursa ne yapmalıyım?

Bir dermatoloji uzmanına başvurarak dermatoskopik inceleme yaptırmalısınız.

Ben kansere dönüşür mü?

Bazı benler zamanla melanom gelişimine zemin hazırlayabilir; bu nedenle düzenli takip önemlidir.

Ben takibi ne sıklıkla yapılmalı?

Yılda en az bir kez dermatolojik muayene önerilir; riskli bireylerde daha sık olabilir.

“Cildinizdeki benlerin değiştiğini fark ettiyseniz veya düzenli bir kontrol yaptırmak istiyorsanız, Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan’a iletişim bilgilerinden ulaşabilir, dermatoskopik ben takibi hakkında detaylı bilgi ve randevu talep edebilirsiniz.”